Table of Contents

Người cao huyết áp có nên dùng thực phẩm chức năng không?

Cao huyết áp là một trong những bệnh lý mạn tính phổ biến nhất hiện nay, được ví như “kẻ giết người thầm lặng” bởi diễn tiến âm thầm nhưng để lại nhiều biến chứng nguy hiểm cho tim, não, và thận.

Bên cạnh việc tuân thủ thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, nhiều người bệnh thường tìm đến thực phẩm chức năng với hy vọng hỗ trợ kiểm soát huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch.

Tuy nhiên, nếu chọn đúng sản phẩm, thực phẩm chức năng có thể mang lại lợi ích. Nhưng ngược lại, nếu dùng sai loại, bệnh nhân có nguy cơ làm huyết áp tăng cao, thậm chí ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.

Những điều bạn cần biết về cao huyết áp

Cao huyết áp là gì?

Cao huyết áp (tăng huyết áp) là tình trạng áp lực máu tác động lên thành động mạch luôn ở mức cao hơn bình thường. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), một người được chẩn đoán cao huyết áp khi chỉ số huyết áp ≥ 140/90 mmHg trong nhiều lần đo khác nhau.

Vì sao cao huyết áp lại nguy hiểm?

Khi huyết áp tăng cao kéo dài, áp lực dòng máu lên thành mạch trở nên quá lớn, từ đó làm tăng nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch. Đặc biệt nguy hiểm là tình trạng vỡ mạch máu. Nếu tình trạng này xảy ra ở não có thể dẫn đến xuất huyết não, liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ, thậm chí hôn mê hoặc tử vong.

Hiện nay, bên cạnh thuốc điều trị, nhiều người cao huyết áp còn tìm đến thực phẩm chức năng để hỗ trợ kiểm soát huyết áp và bảo vệ tim mạch.

Tuy nhiên, không phải sản phẩm nào cũng an toàn. Vậy nên tránh những nhóm nào và đâu là lựa chọn phù hợp?

Các nhóm thực phẩm chức năng người cao huyết áp nên tránh

Không ít sản phẩm thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ thảo dược được quảng bá là “tốt cho sức khỏe tim mạch”. Tuy nhiên, thực tế một số loại thảo dược lại có thể làm tăng huyết áp hoặc tương tác bất lợi với thuốc hạ áp. Người bệnh cần đặc biệt lưu ý:

Các thảo dược có thể làm tăng huyết áp

Cam thảo (Licorice):

Hoạt chất glycyrrhizin trong cam thảo gây giữ natri và nước, đồng thời làm mất kali trong cơ thể.
Tình trạng này dẫn đến tăng huyết áp, phù nề, rối loạn nhịp tim, đặc biệt nguy hiểm với bệnh nhân đang dùng thuốc lợi tiểu hoặc thuốc hạ áp.

Nhân sâm (Ginseng):

Có tác dụng kích thích thần kinh giao cảm, khiến tim đập nhanh, huyết áp dao động.
Ngoài ra, nhân sâm có thể làm giảm tác dụng của thuốc hạ áp, dẫn đến kiểm soát huyết áp kém.

Cây kim sa (Arnica montana):

Thường được dùng ngoài da để giảm đau, bầm tím, nhưng khi uống có thể gây độc tính.
Kích thích tim mạch, làm tim đập nhanh và huyết áp tăng.

Cây ma hoàng (Ephedra):

Chứa ephedrine – hoạt chất kích thích mạnh hệ thần kinh. Sử dụng sản phẩm có chứa thảo Ephedra có thể khiến nhịp tim tăng cao, co mạch, huyết áp tăng đột ngột. Dễ dẫn đến nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Các thảo dược có thể tương tác với thuốc hạ áp

Hoa anh thảo (Evening Primrose Oil):

Có thể ảnh hưởng đến hệ đông máu, làm tăng nguy cơ chảy máu. Do đó, khi kết hợp với thuốc chống đông hoặc thuốc điều trị tăng huyết áp, nguy cơ biến chứng xuất huyết càng cao.

Bạch quả (Ginkgo biloba):

Được quảng bá là tốt cho trí nhớ và tuần hoàn máu não. Tuy nhiên, bạch quả có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết, nhất là khi dùng chung với aspirin hoặc thuốc chống đông.

Theo ý kiến của các chuyên gia y tế, bạch quả cũng có thể ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc điều trị tim mạch.

Nhân sâm:

Ngoài nguy cơ tăng huyết áp, nhân sâm còn có thể giảm hiệu quả của nhóm thuốc chẹn kênh canxi và thuốc lợi tiểu.
Dùng kéo dài dễ gây tình trạng huyết áp khó kiểm soát.

Cam thảo:

Không chỉ làm huyết áp tăng mà cam thảo còn giảm hiệu quả thuốc lợi tiểu và thuốc hạ áp nhóm ức chế men chuyển (ACEi). Nguy cơ hạ kali máu, loạn nhịp tim tăng cao.

Người cao huyết áp chọn thực phẩm chức năng thế nào để an toàn và hiệu quả?

Thực phẩm chức năng có thể hỗ trợ thêm cho sức khỏe tim mạch, nhưng với người cao huyết áp, việc lựa chọn cần hết sức thận trọng. Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng:

Thành phần tự nhiên hỗ trợ ổn định huyết áp

Chỉ nên chọn những thực phẩm chức năng đã có nghiên cứu lâm sàng chứng minh hiệu quả và độ an toàn:

Giảo cổ lam: có hoạt chất saponin, flavonoid giúp hạ mỡ máu, cải thiện tuần hoàn và hỗ trợ ổn định huyết áp.
Hoa hòe: chứa rutin – chất chống oxy hóa, có thể giúp tăng độ bền thành mạch, giảm nguy cơ biến chứng mạch máu.
Tỏi đen: giàu allicin và polyphenol, hỗ trợ giãn mạch, giảm cholesterol xấu (LDL) và cải thiện lưu thông máu.
Cần tây: có chứa apigenin và phthalides, có tác dụng giãn cơ trơn thành mạch, từ đó góp phần hạ huyết áp nhẹ.
Coenzyme Q10: hoạt chất chống oxy hóa, giúp cải thiện chức năng nội mạc mạch máu và hỗ trợ kiểm soát huyết áp.
Omega-3 (dầu cá): giúp giảm triglycerid máu, hỗ trợ sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.

Tuyệt đối tránh những sản phẩm quảng cáo “giảm huyết áp nhanh”, “thay thế thuốc điều trị”, vì không có cơ sở y khoa.

Kiểm tra nguồn gốc và chất lượng sản phẩm

Chọn sản phẩm được công bố rõ ràng về nhà sản xuất, thành phần, hàm lượng.
Ưu tiên sản phẩm có chứng nhận an toàn từ các cơ quan y tế uy tín như FDA (Hoa Kỳ), EFSA (châu Âu), hoặc giấy phép lưu hành tại Bộ Y tế Việt Nam.
Tránh mua hàng trôi nổi, không nhãn mác hoặc bán qua mạng xã hội không chính thống.

Đọc kỹ thành phần để tránh nguy cơ tăng huyết áp

Tránh các sản phẩm có chứa các thảo dược gây tăng huyết áp như nhân sâm, cam thảo, ma hoàng,…Ngoài ra, các thực phẩm chức năng có chứa hàm lượng natri (muối) cao cũng có thể làm huyết áp tăng.

Hạn chế sản phẩm có caffeine, thường xuất hiện trong viên uống tăng năng lượng, giảm cân.

Lưu ý tương tác thuốc – thực phẩm chức năng

Người bệnh tăng huyết áp thường phải sử dụng thuốc hạ áp lâu dài, thậm chí kết hợp nhiều nhóm thuốc như thuốc ức chế men chuyển, lợi tiểu, chẹn kênh canxi,…Việc bổ sung thực phẩm chức năng mà không kiểm soát có thể gây tương tác bất lợi.

Do đó, người bệnh cần cung cấp cho bác sĩ danh sách tất cả các sản phẩm đang sử dụng (thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, thực phẩm chức năng, thảo dược) để được đánh giá nguy cơ tương tác.

Cần hiểu rằng, cao huyết áp là bệnh lý mạn tính nguy hiểm. Thực phẩm chức năng chỉ góp phần hỗ trợ trong việc ổn định huyết áp và bảo vệ tim mạch, tuyệt đối không thể thay thế thuốc điều trị.

Sự thận trọng trong lựa chọn và sử dụng, kết hợp tuân thủ phác đồ y khoa và lối sống lành mạnh mới là “liều thuốc” hiệu quả nhất.